Cem Boneval

Gerçek olamayacak kadar iyi, bana biraz işit de inanma gibi geldi. Kuşkusuz haksız çıkmak isterim. Tesla'nın bu konudaki başarısı tartışmalı. Kaza istatistiklerine bakılırsa durum karmaşıktır ve farklı şekillerde yorumlanabilir. Tesla, Otopilot veya FSD kullanan araçların kaza oranlarını, bu özellikleri kullanmayan araçlarla karşılaştıran kendi güvenlik raporunu düzenli olarak yayınlamakta. 2025 2. Çeyrek raporuna göre: * Otopilot teknolojisi devredeyken her "6,69 milyon mil" sürüşte bir kaza. * Otopilot teknolojisi devrede değilken her "963.000 mil" sürüşte bir kaza. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) ve Federal Karayolu İdaresi'nin (FHWA) 2023 yılı verileri, ülke genelinde her "702.000 mil" sürüşte bir otomobil kazası olduğunu göstermektedir. Tesla'nın verileri, sürücü destek sistemlerinin kullanımının aracı daha güvenli hale getirdiğini gösteriyor olsa da eleştiriler, bu verilerin, Otopilot'un genellikle hangi yol türlerini veya koşullarını (genellikle şehir içi yollardan istatistiksel olarak daha güvenli olan otoyollar) ve bir sürücünün kazayı önlemek için ne sıklıkla müdahale ettiğini hesaba katmadığı için, değerinin sınırlı olduğu yönünde. Bu arada NHTSA, Tesla'nın sürücü destek sistemlerini içeren kazaları aktif olarak araştırıyor. Haziran 2021 ile Haziran 2024 arasında çeşitli üreticiler tarafından NHTSA'ya bildirilen verilere göre, Tesla araçları, gelişmiş sürücü destek sistemleri (ADAS) içeren bildirilen kazaların yarısından fazlasına karışmış. * Bu dönemde bildirilen toplam 3.979 kazanın %53,9'unda Tesla araçları yer almıştır. * Ekim 2024 itibarıyla, Tesla'nın Otopilot işleviyle ilgili onlarca ölümlü kaza bildirilmiş olup, bazıları NHTSA soruşturmalarıyla doğrulanmıştır. * NHTSA'nın Otopilot hakkında üç yıllık araştırması, sistemin en az 467 çarpışmaya katkıda bulunduğunu ve bunlardan 13'ünün ölümle sonuçlandığını tespit etti. Bu istatistiklerin, farklı şekilde derlendiği ve sistemin katkıda bulunan bir faktör olduğu ancak tek başına sebep olmadığı olayları içerebileceği için Tesla'nın kendi verileriyle doğrudan karşılaştırılamayacağını belirtmek önemli. Tesla'nın otonom sürüş özelliklerini içeren kazalar, yasal incelemelere konu olmuş: * Florida'daki bir jüri, 2019'daki ölümcül bir kazanın ardından Tesla'nın Otopilot sisteminde bir kusur tespit ederek önemli miktarda tazminat ödemesine karar vermiş. * NHTSA, Otopilot ve FSD ile ilgili soruşturmalar başlatmış ve genellikle sistemlerin belirli durumlarla başa çıkma veya sürücünün dikkatli kalmasını sağlama konularında endişe dile getirerek geri çağırma talep etmiş. Yani daha alınacak epeyi yol var.

Kişisel kullanım açısından haklı olabilirsiniz. Ancak emisyon kontrolü bağlamında bakıldığında elektrik üretiminin hala önemli ölçüde fosil yakıtlardan sağlandığı düşünülürse plug-in hibridler göreceli makul çözüm gibi görünüyor. Finlandiya rallisinde PHEV RAV4 kullandım, yepyeni araç. Akşam elektriğe bağlı bırakınca şehir içinde sakin kullanımda 150KM civarında salt elektrikli menzil var. 2.5L 300 PS civarında benzinli moto ile, 0-100 6 saniye civarında, yaklaşık 2 ton ama müthiş kaçıyor. Tek dezavantajı CVT şanzıman, ruhsuz. Ve trafiğe kapalı yolda bir hayli bastırmamıza rağmen benzin tüketimi 4.1L/100km oldu. Neyse konuya dönersek lojistik ve parça sorunu elektriklilerde de had safhada, kaza yapınca çoğunda kaporta parçası bulunmuyor.

Temelde üç varsayım var: 1. EV pazarı ABD'de yükselecek 2. Çin ile rekabet etmek için maliyetleri düşürmek lazım 3. Trump yönetimindeki bir ekonomide ABD'de yatırım yapmak en doğrusu Bu çerçevede atılan adımlar doğru görünüyor. ABD pazarının kamyonet merakı ister istemez bu segmentten başlamayı zorunlu kılıyor. F-150 varken ona rakip çıkarmak yerine daha düşük fiyatlı daha küçük boyutlarda bir ürünle pazara girmek mantıklı. Özgün platform olması hem ürün kalitesini hem de maliyetini devşirme elektriklilere göre olumlu yönde etkileyecektir. Tabii bu adımların Avrupa pazarına ne etkisi olacak onu da zamanla göreceğiz.

Yakıt fiyatlarına bakmayı bırakalı çok oldu. Ben hep 2.000 TL'lik alıyorum.

Eren ben yaş gününü bir de buradan kutluyayım. Ayrıca paylaşım için de teşekkürler. NASCAR karbon ayak izini 2035 yılında sıfıra düşürmek hedefini koydu. Bunda da elektrikli motorlara ağırlık vereceklermiş gibi görünüyor. Her ne kadar hükümet bu konuda pek duyarlı olmasa da emisyonların düşürülmesi kaçınılmaz ve bu bağlamda NASCAR'ın çabası takdire değer. Ford Mach-E prototipine ilham veren araç ise NASCAR teknik grubunun ABB ile birlikte Ford, Chevrolet ve Toyota'dan aldıkları destekle geliştirdikleri örnek araç. 1000kW elektrikli tahrikten bahsediliyor. Konuyla ilgili makale burada. Ford'un videosu ise burada

FIA iki yılda bir motor sporlarının olimpiyatı olarak nitelendirilebilecek bir organizasyona imza atıyor. 2024 oyunları da İspanya’nın Valensiya kentinde düzenlendi. 80 ülkeden yüzlerce sporcunun katıldığı organizasyonda yarışmalar 28 farklı kategoride gerçekleşti. Bazılarını saymak gerekirse; go-kart, e-spor, cross car, formula 4, GT, drift, slalom, ralli, touring car ilk akla gelenler... Görevli olarak katıldığım organizasyonda beni en çok sevindiren ve gururlandıran ülkemizin başarısı oldu. 16 ayrı branşta 15 sporcu ile ülkemizi temsil eden "Team Türkiye", iki altın ve üç gümüş madalya ile, büyük organizasyonu 82 ülke arasında beşinci olarak tamamladı. Ali Türkkan - Oytun Albayrak ralli branşında iki gümüş ve bir altın madalya kazanırken, Ayhancan Güven, GT Sprint branşında altın madalya ve İskender Zülfikari de, Karting Sprint Junior branşında gümüş madalya alan sporcularımız oldular. Hele Ayhancan'ın aracın teknik uyumsuzluğu nedeniyle son sıradan başladığı yarışı tüm rakiplerini geçerek birinci bitirmesi çok keyif vericiydi. Tüm sporcularımızı gönülden kutluyorum. Meraklısı için https://www.fiamotorsportgames.com/

Pompa değerleri ile örtüşüyor mu?

Niş ürün kalabilirler, ama hemen hepsi kafanızı çevirip bakacağınız özellikte ve kanımca Ford'un hak etmediği yerde olan imajına olumlu katkı sağlar.

Bence aracın bir sorunu yok, ancak siz araca alışamamışsınız. Beklentileri biraz törpülemek gerekecek. Naçizane...

DPF rejenerasyonu yapıyor olmasın?

Vites kolunu da unutmayalım.

Olay bence ticari binek ayırımı değil de tam elektronik ekranlı kokpite geçiş süreci, Çoğu üretici bu konuda hem işlevsel hem de estetik olan tatmin edici bir çözüm üretemedi. Hele eskiden düğmeyle yönetilen süreçlerin ekrana aktarılması tam bir curcuna ve bence ciddi bir güvenlik açığı. Sürücünün gözünü yoldan ayırmasını gerektiren ve dikkatini fazlası ile dağıtan bu uygulama bence sorunlu ve optimize olmaktan çok uzak. Alıcının gözünü boyamaya çalışan ve aynı zamanda maliyeti düşürmeye çalışan bu yöntem bence yanlış. Yakında direksiyonu da joystick yaparlarsa şaşırmam. Bunu salt ihtiyar huysuzluğu olarak görmeyin...

Oradaki koşullar ölüm nedeni olabilir, bir de o var...

Bu arada yeni Capri'ye baktıkça daha çok soğuyorum. Dağ fare doğuracak.

Dakar rallisine daha önce Ford değişik araçlarla katılmış ve çok da göz doldurucu performans elde edememişti. Bu sefer işi ciddi tutmuşlar ve Red Bull ve M-Sport ortaklıklarıyla baba Carlos Sainz tarafından sürülmesi planlanan bir Raptor geliştirmişler. Resmi adı ve kategorisi: Ford Raptor T1+ Goodwood Speed Festival'de görücüye çıktı. Arazi aracı için bile hayal gücünü zorlayan bir canavar çıkmış ortaya. Fox ile ortaklaşa hazırlanan süspansiyonda her tekerleğe uygun uzak rezervuarlarla donatılmış üç/dört yönlü ayarlanabilir coil-over amortisörler ön ve arka bağımsız çift salıncaklı sistemi yola bağlıyorlar. 8,5 x 17 inç alüminyum jantlar üzerinde 37 inç lastikler var. Ön ve arka 355 mm Alcon havalandırmalı diskler ve altı pistonlu monoblok kaliperler frenleme işini üstleniyor Ford Raptor T1+'ın tekerlek hareketi yukarı aşağı 350 mm. 5,0 L Coyote tabanlı Mustang'de de kullanılan motorun 500PS civarında güç üretmesi bekleniyor. Benzersiz bir kuru karter yağ sistemi ve Dakar'ın zorluklarına göre tasarlanmış bir egzoz mevcut. T45 çelik kafes üzerine karbon fiber gövde panellerinden oluşan aracın yerden yüksekliği 400 mm. Minimum ağırlık 2.010 kg ve 70°'nin üzerinde yaklaşma açısına sahip. Açıkçası kurtlarını dökmek için müthiş bir oyuncak. Carlos Sainz'ın yanında gönlüm Sebastian Loeb'ü de sürücü koltuğunda görmek ister. Bakalım rekabetçi olabilecek mi?

Fren sistemi disk, kaliper ve balatanın uyumlu çalışması ile görevini yerine getirir. Sadece diski değiştirmeniz yetmez. Kaldı ki aracınızın fren sistemi gereksinimleri karşılayacak düzeydedir. İyi bir performans sağlamak için kaliteli balata kullanmak, zamanında balata değişimini yapmak ve her iki balata değişiminde bir fren disklerini de (orijinalleri ile) değiştirmek gerekli ve yeterlidir.

Ford'un Avrupa için sunduğu üç elektrikli araç arasında Explorer en olumu seçenek, hem tasarım hem de teknoloji olarak düzgün. Ancak bulunduğu segment o kadar kalabalık ki çok zorlanır.

Benzerlik en çok bu kadar oluyor

Ön farlar, arka stoplar, C sütunu tavan çizgisi Tasarım şefi Murat Güler'le yapılan söyleşide de ikonik model isimlerinden faydalanmak ve tasarımı ona dayandırmak kolaylık sağlıyor demekteydi. İmkansız. Almanya satışı 55.000 Avrodan başlyor. Şu anda Ford'un tam elektrik Avrupa crossover/SUV modelleri aşağıda, Hepsi premium donanım, dört çeker ve uzun menzilli batarya fiyatı ile Ford Capri 60.000€ Ford Explorer 57.000€ Ford Mustang Mach-E 56.000€

Adeta kült niteliğindeki Ford Capri'nin yeniden canlanmasına şahit oluyoruz. Hem de ne canlanma, çarpıcı sportiflik, tamamen elektrikli performans, 620 km'den fazla sürüş menzili, hızlı şarj... ve 570 litreden fazla bagaj alanı. Dinamik tasarım geçmişteki dört farı almış, son teknoloji ürünü Dynamic Matrix LED ve Glare-Free Highbeam teknolojisiyle birleştirmiş boydan boya ince panjurla birbirine bağlayarak modern bir yorum getirmiş. Yükselen coupe tavan çizgisi, dört parçalı arka stoplarla sonlanıyor. 19, 20 ve 21 inç alaşım jantlar son vurguyu yapıyor. Etrafı saran kokpit, gösterge paneli ve kapıları tek bir tasarım öğesi olarak birleştiriyor 10 hoparlörlü B&O ses sistemi kulaklara ziyafet. Masajlı sürücü koltuğu standart. Haliyle ısıtmalı, direksiyon da... Anahtarsız giriş ve çalıştırma ve eller serbest bagaj kapağıyla zahmetsiz giriş. 5 koltuklu modda 572 litreye kadar bagaj alanı. 12 ultrasonik sensör - 5 kamera - 3 radar - 360 derece izleme Dur ve Kalk özellikli Akıllı Uyarlanabilir Hız Sabitleyici, Destekli Şerit Değiştirme, Şerit Ortalama, Heads-up Display, Trafik İşareti Tanıma1. Güvenli seyir için Yanlış Yön Uyarı Tanıma ve Kör Nokta Bilgi Sistemi, Şeritte Kalma Yardımı, Aktif Frenleme Özellikli Çapraz Trafik Uyarısı ve Çarpışma Öncesi Yardımı yardımcı sistemler olarak kayda geçmiş. HEYECAN VERİCİ PERFORMANS Tek şarjla 627 km'ye kadar sürüş menzili. 5,3 saniyede 0'dan 100 km/h hızlanma sağlayan çift motorlu, dört tekerlekten çekişli aktarma organından 340 PS'ye kadar güç 185 kW DC hızlı şarjı kullanarak yaklaşık 26 dakika gibi kısa bir sürede yüzde 10 ila 80 şarj oluyor. Ve önemli soru: Türkiye'de görür müyüz? Daha zor soru: Almaya gücümüz yeter mi? Elçiye zeval olmaz. Bir kaç haftaya Köln'de üretime girecek diyorlar. Bu da atası...

Km'yi boş verdim, esintili bir gölgede yakaladığım ısı fena değil.

Çin non-name bilgisayardan sonra no-name otomobil ile giriyor ticaret dünyasına. Adamların teknoloji uyarlama hızına yetişmek ne mümkün. Bu arada Yakup "elektrikli otomobiller" ya da "EV Dünyası" diye bir forum kategorisi açmayı düşünür müsün?

Çin'in en büyük elektrikli otomobil üreticisi BYD, kendi ülkesi dışında genişlemeye devam ederken Türkiye'de bir üretim tesisi kurmak için 1 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı. Anadolu Ajansı haberine göre, yeni tesis yılda 150.000'e kadar araç üretebilecek. Tesisin 2026 yılı sonuna kadar yaklaşık 5.000 kişiye istihdam yaratması ve üretime başlaması bekleniyor. Anlaşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve BYD İcra Kurulu Başkanı Wang Chuanfu'nun İstanbul'da katıldığı bir etkinlikte imzalandı. Duyuru, Çinli EV üreticilerinin Avrupa Birliği ve ABD'de artan baskıyla karşı karşıya kaldığı bir dönemde geldi. Geçtiğimiz hafta AB, Çin elektrikli araçlarına yönelik tarifeleri artırarak bloğun motor endüstrisini korumak için harekete geçti. Karar, BYD'nin Çin'den AB'ye gönderdiği araçlara %10'luk ithalat vergisine ek olarak %17,4 oranında ekstra gümrük vergisi uyguladığını gösterdi. Türkiye, AB Gümrük Birliği'nin bir parçası; bu da ülkede üretilen ve bloğa ihraç edilen araçların ek tarifeden muaf olabileceği anlamına geliyor. Türk hükümeti ayrıca Çin araçlarının ithalatına yüzde 40 oranında ekstra vergi koyarak ülkenin otomobil üreticilerini desteklemek için harekete geçti. Mayıs ayında ABD Başkanı Joe Biden, Çin yapımı elektrikli arabalar, güneş panelleri, çelik ve diğer mallara yönelik tarifeleri artırdı. Beyaz Saray, Çin'den gelen elektrikli otomobillere yüzde 100 sınır vergisi getirilmesini de içeren tedbirlerin adil olmayan politikalara bir yanıt olduğunu ve ABD'deki işleri korumayı amaçladığını söyledi. Usta ABD'li yatırımcı Warren Buffett tarafından desteklenen BYD, Elon Musk'un Tesla'sından sonra dünyanın en büyük ikinci elektrikli araç şirketidir. Şirket, Çin dışındaki üretim tesislerini hızla genişletiyor. Geçtiğimiz yılın sonunda BYD, AB üyesi Macaristan'da üretim tesisi kuracağını açıklamıştı. Firmanın Avrupa'daki ilk binek otomobil fabrikası olacak ve binlerce kişiye iş yaratması bekleniyor. Perşembe günü BYD, Güneydoğu Asya'daki ilk fabrikası olan Tayland'da bir EV fabrikası açtı. Şirket ayrıca Meksika'da bir üretim tesisi kurmayı planladığını da açıkladı. TOGG'u nasıl etkiler bu durum, ne dersiniz?

Bazı şeyleri bakarak anlamak mümkün değil. Zaman içerisinde kauçuk özelliğini kaybediyor ve haliyle lastiğin performansı düşüyor. Bu performans düşmesi birden bire olmuyor haliyle. Ve zaman kadar yapılan yolun da etkisi var. Afaki yazıyorum, söz gelimi 20-25K yol yaptıktan sonra tutunma %30, frenleme performansı %40 düşmüş olabilir. Benzer oranları zamana göre de vermek mümkün olabilir. Sonuçta bir ortalama değer tespit ediliyor ve kılavuzluk etmesi için ortaya atılıyor. Zaman için bu 5 yıl, katedilen yol olarak da 40K km olarak geçer. Ama bunlar kural değil. Katedilen yol iten/çeken aks olup olmadığı, yolun nitelikleri ve kullanma tarzınızla alakalı, aşındırıcı asfaltta atak kullanımda bu mesafe 25K'ya düşebilirken, pasif aksta düzgün yollarda mutedil kullanımda 75k'ya çıkabilir. Yıl içinde iklim ekstremlerinde değilseniz, aşırı nem, aşırı sıcak veya soğuk, süre uzayabilir. Duyarlı bir sürücü lastik performansındaki düşüşü gözlemleyebilir ve bu da karada etkili olmalıdır. Ben yılda yaklaşık 15K yapıyorum ve üç yıldan fazla kullandığım lastik pek olmadı.

Hem konuyu canlandıralım, hem de katkı yapalım. Golf'ün üzerinde gelenler Dunlop Sport BlueResponse idi, fazla yola dayanamadı ömrünü tüketti. Bir süredir kışlık niyetine kullandığım CrossClimate2 ile geziyordum, onlar da 40 derece ısıda ciyaklamaya başlayınca (kelimenin tam anlamıyla) yeni yazlık farz oldu. Şu anda üst sınıfa hakim iki lastik var: Continental Premium Contact 7 (bundan böyle CPC7), ve Michelin Primacy 4+ (bundan böyle MP4+). Emekli akademisyenlik ve araştırmacı ruh ile kaynakça taradım ve özellikleri aşağıda tabloladım: Özellik CPC7 MP4+ Kuruda fren ++ + Islakta fren ++ + Kuruda tutunma ++ + Islakta tutunma ++ + Suda kızaklama +/- + Sessizlik + ++ Aşınma + ++ Yakıt tüketimi + + Fiyat - -- Sonuçlara bakarak CPC7'de karar kıldım. Dört lastiğe sekiz taksitte 11.000 TL ödeyeceğim. Henüz yorum için erken ama tutunma ilk andan etkiledi.