Gezi Notları - Burgazada, Istanbul

[Cem Boneval]

Doğma büyüme adalıyım diyebilirim, tüm çocukluğum ve gençliğimin yazları Burgazada'da geçti, sudan çıkmazdık.

Yüzme, su topu, skuba (tüplü, tüpsüz), olta ve zıpkın balıkçılığı, midye, yengeç, ıstakoz, pina çıkarma, yelken günlük yaşantımızdı, şanslı bir velettim...

Baba tarafından ailem hala yazları adada geçirir.

Ben de ziyarete fırsat buldukça gidiyorum.

Bu sefer de bayram arifesinde birkaç gün uğradım ve Burgazada'nın güzelliğinden bir kez daha büyülendim ve becerebildiğim kadarı ile paylaşmak istedim.

Önce her zamanki gibi genel bilgi.

Adalar, ya da kültürel/tarihsel ada ile Prens Adaları Istanbul Avrupa yakasının 6-10 mil kadar güney-güneydoğusunda yer alan 9 adadan oluşur.

Kınalı, Burgaz, Heybeli, Büyük, Sedef, Kaşık, Leandros, Yassı ve Sivri Adalar.

Bunların ilk beşinde halen yerleşim ve yaşam var.

Kaşık Adası kişiye ait mülk idi satıldı ve kaderine terk edildi (bir ara kumarhane yapma planları vardı, yasa izin vermeyince olmadı), Yassı Ada yakın tarihimizde çokca yer almasına rağmen şu anda ne idüğü belirsiz bir restorasyon var deniliyor, ama aktif kullanılmadığı kesin.

Sivri Ada taş ocağı olarak kullanılır, bir de çevresinde taş balıkları için güzel nişnalar vardır, çok sinarit yakaladık zamanında, bu günlerde tek tük mercan dışında kısırdır. Hayırsız Ada diye de anılır ve Leandros ile birlikte Istanbul'dan toplanan köpeklerin sürgün yeri idi geçmişte.

Tarihsel açıdan bakınca Bizans döneminden itibaren Adaların bir sürgün yeri olarak kullanıldığı görülür, muhtemelen adını da buradan alıyor. Istanbul'un fethi ile Osmanlı idaresine geçen Adalar bu dönemde de yine sürgün yeri olarak kullanılmış, ta ki 19.yüzyıldan sonra saraylıların dinlenme ve sayfiye yeri olarak benimsenmesine kadar. O dönemde hemen tüm adalarda başta Büyükada olmak üzere muhteşem köşkler yapılmış, çoğu hala varlığını koruyor.

Adalar Cumhuriyet tarihinde özellikle varlıklı etnik/dini azınlıklara ev sahipliği yapmıştır.

Kınalı Ermeni, Burgaz ve Büyükada Yahudi ve Rum ağırlıklıdır, en çok Türk nüfus Deniz Harp Okulu varlığı nedeniyle Heybeli'dedir (bu arada Nazım Hikmet 4 sene burada okumuş).

Hemen tüm adalar Doğudan ciddi bir göç almıştır, bu nüfus yaz kış oturmuş ve temel ihtiyaçları giderecek yapılanmayı sağlamıştır (ulaşım, alışveriş alt yapısı vb.).

Adaların hiçbirinde motorlu taşıt trafiğine (resmi birkaç araç dışında) izin verilmez. Faytonların (çift atın çektiği 4-6 kişilik araçlar) tek ulaşım aracı sayılır.

Kabataş, Kadıköy ve Bostancı'dan şehir hatları vapurları, deniz otobüsü ve Mavi Marmara motorları ile ulaşım sağlanmakta ve 35-110 dakika arası sürmektedir.

Plajları, sakinliği, doğal ve tarihi güzelliği ile haliyle bu bölge yazlıkçıların ilgisini çekmektedir. yazlıkçılar mevsimlik 8000 TL'den başlayan kiralarla yazlık tutmakta ve yazı burada geçirmekte, günübirlikçiler ise hafta sonları akın akın plajlara ve eğlence/yeme-içme mekanlarına üşüşmektedir.

Burgazada kompakt, yeşil ve kozmopolit yapısı ile bence Prens adalarının en güzelidir.

İki ortodoks kilisesi, bir camii ve bir sinagog yaşamsal mozaiğin güzel bir göstergesidir.

Burgaz aynı zamanda Sait Faik Abasıyanığa da ev sahipliği yapmıştır, evi küçük bir müze olarak kullanılmaktadır.

Adanın tarihçesini merak edenler için ayrıntı burada var: http://www.burgazada.com/adatarihi.htm

Gerisini resimlerle izleyelim:

Önce bir genel plan

Ne nerede:

1. İskeleler ve iskele meydan
   
2. Kuzeydoğu koyu
   
3. Güneybatı koyu (balıkçı barınağı ve lokanta/kahveler bölgesi. Şiddetli lodoslarda bu iki koy tekne sahipleri için önemli bir sığınak olmuştur.
   
4. Adalar Su Sporları ve Burgazada Debniz Kulüpleri
   
5. Kumbaros koyu, sakin bir koydur, kuzey rüzgarlarından korunaklıdır ve çok dik bir yamaçla adaya sınırlıdır
   
6. Hristos tepesi adanoın en yüksek yeridir (170 m) ve esi bir manastır bulunur
   
7. Kalpazankaya mevkii (muhteşem gün batımı seyredilir, plaj ve restoran var, adanın batı ucudur ve içi oyuk yüksek bir kayada eskiden kalpazanların para sakladığı rivayet edilir.
   
8. Aya Nikola tepesi, koyu ve plajı
   
9. Çamakya mevkii
   

Yukarında aşağıya ilk kare deniz otobüsü iskelesinden adaya bakış, solda en eski yapılardan biri olan (200+ yıl) beyaz köşk, sağda ise kilisenin kubbesi gözüküyor (1).

İkinci kare ise iskele meydanı, Sait Faiğin pek de başarılı olmayan bir heykeli karşılıyor sizi, çok sayıda şehit verdiğimiz dönemde ada halkı pankart asarak bu konuda hassasiyetini göstermeye çalıştı.

Üçüncü karede adanın evcil hayvanlarını görüyoruz, martılar (ki muhtemelen bunları da zamanında Jonathan örgütlemiştir) arsızlık düzeyinde insan canlısıdırlar ve kahvede otururken poğaçanızdan bir parçayı koparıp elden besleyebilirsiniz. Martılara kediler ve kargalar eşlik eder, hemen hemen aynı sırnaşıklıkla...

Son karede ise sabahları ada halkına günlükk canlı balık sunan balıkçılar var (3).

Devam:

Üstte vapur iskelesi görünüyor (bu Wikipedia'dan) (1)

İskelenin batısında ve doğusunda canlı yerleşim ve yaşam alanı olarak kullanılan iki koy var, üst ikisi kuzeydoğu (2), alt ikisi ise lokanta ve kahvelerin yoğun olduğu güneybatı koyuna ait (3).

Üstte yukarıdan aşağıya:

Kalpazankaya'da Yassı ve Sivri Adaların görüntüsü (7)

Aya Nikola koyu (8)

Çamakya ve Çamakya'dan Kınalı görüntüsü (9)

Son bir not daha düşelim 2003 Ekiminde ada nefis çam ormanlarının %80'ini büyük bir yangında kaybetti, ada halkının tahliye hazırlıkları içinde olduğu süreçte rüzgarın son dakikada değişmesi yerleşim alanlarının da yok olmasını önkledi.

Üstteki ne nerede resmi yangın sonrası adanın kel halini göstermektedir.

Gençliğimizde hemen her yaz piknikçilerin çıkardığı uafk tefek yangınları söndürmeye itfaiyeye yardıma giderdik ama bu ölçekte bir yangını kimse hayal bil e etmemişti.

Ne olur evrye dikkat!

Burgaz ile ilgili çok güzel bir web sayfasıdır: http://www.burgazada.com/

Ağustos 20, 2012 Cem Boneval tarafından düzenlendi

[Engin Uzunoğlu]

Çok güzel olmasa da bir kaç foto da ben ekleyeyim

İlk olarak Heybeli' ye oradan da Burgazada'ya geçtik. O yüzden adanın içlerine pek giremedik. İskele bölgesi ve yanında ki koy, oradan da Çamakya plajına kadar gittik. Çocuklarla adanın yerleşim yerlerine ve ara sokaklarına giremediğinden Heybeliada kadar etkilenmedim. Ama İstanbul'dan kaçmak ve sakın bir alternatif hayata tanıklık etmek çok güzel geldi. Bir daha sefere adayı daha içlerine girerek keşfetmeyi planlıyorum.

[Engin Uzunoğlu]

Birkaç Heybeliada fotografı ile konuyu kirleteyim.

Burnumuzun dibindeki güzellikleri daha fazla yasamak gerek. Heybeliada Buyukada'nin biraz daha gösterişiz bir hali gibi geldi. Çok detaylı ara sokaklarına girerek bütün gün gezmek lazım.

[Aydın Baran]

İstanbulda gittiğim ilk adadır burgazada (Hepsine gittim); tarihi dokusu ile büyülenmiştim çok güzel bir yerdir ve Cem abi siz gerçekten çok şanslıymışsınız çocukluğunuzda burayı yaşayarak.

Birde kalpazankaya da restaurant vardı orada tandırın tadına bakmışsınızdır, muhteşem.

[Ogün Özemre]

Ellerine sağlık Cem abi.

Ama eğer Burgazada'ya geldiysen ve beni aramadıysan kardeşini çok üzmüş olursun bilgine.

[Cem Boneval]

Ellerine sağlık Cem abi.

Ama eğer Burgazada'ya geldiysen ve beni aramadıysan kardeşini çok üzmüş olursun bilgine.

Yahu zaten üç günlüğüne geldim, 6 aydır gelmemi bekleyen yaşlı anamı babamı senin uğruna bırakmam mümkün olmazdı, asil bir amaç uğruna harcandın üzülme...

[Bekir B.]

Çok güzek bir gezi ve asil bir harcama olmuş... :P