Abs Fren Mesafesi

[Coşkun Avcu]

Daha önce Abs donanımı olan bir araç kullanmadığım için soruyorum...ABS fren mesafesini arttırıyor mu?  Yaklaşık 1 ay önce şehir içinde 70'km hızla giderken aniden önümde duran araçla arada 30 metreye yakın mesafe olmasına rağmen çarptım. Göz göre göre yani. Sol şeritte olduğumdan sağa geçmek o an riskli geldi. Benim aracın freninden mi kaynaklı yoksa geneli böyle midir?

 

ABS yokken freni köklediğimde en fazla 3 saniyede duruyodum...

Ocak 5, 2014 Coşkun Avcu tarafından düzenlendi

[Cem Boneval]

Olayın fizik kökenlerine girecek olursak aklım erdiğince yazayım, arabanın durması aslında kinetik enerjinin farklı ve zararsız bir enerjiye dönüştürülmesi sürecidir.

Burada da genellikle kinetik enerji ısıya dönüşür. Nerede? Dönen frenlenmiş tekerlekte disk ile balata arasında, kilitlenmiş frenlenmiş tekerlekte ise yüzey ile lastik arasında. Hangisinin devrede olacağını sürtünme direnci belirler, onun da iki çeşidi var statik ve dinamik.

Statik kayan lastikteki dinamik ise dönen diski frenleyen balatadaki.

Dinamik sürtünme direnci ile enerji soğurması daha başarılı ve ideal şartlarda lastiklerin %10-30 düzeyinde bir kayma eğiliminde olduğunda durma en hızlı gerçekleşiyor.

Özetle lastiklerin kilitlenmesinin engellenmesi lazım ve ABS tam bunu yapıyor. Sensörler tekerlek dönme hızına bakıyor ve diğerlerinden daha yavaş bir tekerlek farkettiğinde hidrolik süpablar yardımı ile o tekerlekteki fren gücünü azaltarak patinaja düşmeyi ve ideal kayma oranında kalmasını sağlamaya çalışıyor.

Buraya kadar herşey çok mantıklı ancak gözardı edilen şey fren gücü azaltıldığında aracın yavaşlaması/kinetik enerji soğurması anlık da olsa sekteye uğruyor, bunu zaten ABS sesleri ve yavaşlamadaki fark ile hissediyoruz. Haliyle belli şartlarda bu fren mesafesinde uzamaya neden olabiliyor.

Tabii sürece katılan bileşenlerin durumu, lastik hava basıncı, diş yapısı, kauçuğun esnekliği, yol yüzeyi özellikleri, su, kar, buz bulunması, disk-balataların durumu vb. süreci etkiliyor.

Özellikle 2000'lerden önce ABD ve Norveç'te yapılan araştırmalarda ABS'li araçların daha çok kazaya karıştığı, sürücülerinin arabalarını daha hızlı kullandıkları, kuru yolda takla oranının daha yüksek olduğu gösterilmiş.

Yine kaynaklarda aynı koşullarda ABS'li ve ABS'siz fren mesafelerini ölçen nesnel çalışmalara rastlamak kolay değil. 

 

Başa dönersek: ABS fren mesafesini kısaltır sorusu yeterli ve hatta belki de doğru soru değil?

Çünkü ABS güvenli frenlemeyi sağlıyor, aracın yönlendirilebilirliğinin korunmasını sağlıyor, panik frende engele karşı kilitlenmiş tekerleklerle giderken kaçımız ayağını frenden çekip arabayı yönlendirmeyi becerebilir?

ABS böyle bir beceri olmadan durumdan kurtulmanızı sağlıyor. 

Özellikle tekerlekler farklı özellikli yüzey üzerindeyse (mesela biri asfalt biri çakıl) sert frenlemede etrafınızda dönmenizi ya da yoldan çıkmanızı engelliyor, viraj içi frenlemelerde dengelemeyi sağlıyor.

Yani fren mesafesi fren başarısı için tek kriter değil ve hepsi alt alta yazıldığında tedbirli kullanmadan sonra en önemli güvenlik unsurlarından biri olarak karşımıza çıkıyor ABS. 

[Türker Taş]

Abs konusunda  bnmde  bir sorum olacak Engin tecrübelerinizden yararlanayım. Daha önce abs araç kullanmadım ve  ani sert basışta garip ses geliyor  bu seside  sanki fren balatası  diski çiziyormuş gibi hissediyorum.Abs sistemi  direk diski kitlemediğinden dolayı pompaladığı için çıkan ses normal mi

[Cem Boneval]

Evek...

[Türker Taş]

teşekkürler cem bey bilgilendirdiğiniz için sağolun.

[Coşkun Avcu]

Kısacası........

 

 Düz frenle aracın kontrolünü kaybedip kaderimle baş başa kalmak ve   olayları şansa bırakmaktansa  ABS ile biraz daha uzun mesafeli ama güvenli duruş yapabilirim. 

 İlk deneyimimi belasız atlattım... ÖĞRENDİM...

 

Engin bilgileriniz için teşekkürler.

[ömer akman]

o kadar uzun mesafede durması lazım normal koşullarda ancak araba vites düşürmezseniz yada debriyaja basmadıysanız motorun gücü arabayı itiklemiştir.keşke etrafı seri bi şekilde kontrol edip boş alana kaçsaydınız yada hızlı bir şekilde vites düşürseydiniz.

[Cem Boneval]

hızlı bir şekilde vites düşürseydiniz.

Aklınızda bulunsun sakın panik frende vites küçültmekle falan uğraşmayın, fren + debriyaj ve mümkünse direksiyon kontrolü, o kadar.  

[ömer akman]

Aklınızda bulunsun sakın panik frende vites küçültmekle falan uğraşmayın, fren + debriyaj ve mümkünse direksiyon kontrolü, o kadar.  

 

vites düşürmede soğuk kanlılıkla yapılıyorsa neden olmasın ki? bu beni çoğu yerde kurtardı.

[Yakup Ç. A.]

vites düşürmede soğuk kanlılıkla yapılıyorsa neden olmasın ki? bu beni çoğu yerde kurtardı.

 

Ne gerek var ki böyle birşeyde vites düşürmeye anlamadım ben. Ben normalde de öyle tek tek vitesi düşürerek yavaşlamam asrın gereksiz hareketi bana göre.

[Cem Boneval]

vites düşürmede soğuk kanlılıkla yapılıyorsa neden olmasın ki? bu beni çoğu yerde kurtardı.

Vites düşürecek vaktin varsa zaten panik frenden bahsetmiyoruz demektir. O kadar hızlı frenlemede kompresyondan faydalanacağın vitesi seçmeyi bile beceremezsin, ayrıca düşük sürtünmeli güncel motorlardaki sürtünmenin yavaşlatıcı etkisi devede kulak. O süreçte hedefe ve direksiyona kilitleneceksin, vitesle uğraşma lüksün olmaz.

Burada sert frenden değil panik frenden bahsediyoruz.

Denemesi serbest, ne yazdığımı çok iyi biliyorum.

[Yakup Ç. A.]

size göre öyle olabilir ama aracın durmasında %50 rol oynuyor bence hatta çoğu uzun yolda fren kullanmam motor freniyle yavaşlarım. çok yararlı bişey doğru kullanım olunca.

 

Bu farklı konu neyse canım Kazasız belasız kullanalım da  

[ömer akman]

Bu farklı konu neyse canım Kazasız belasız kullanalım da  

 

amin amin allah kimseye göstermesin

[Volkan Kaya]

Konuyla baglantili ustatlara birsey danismak isterim. Babam ani frenlemede debriyaja basmadan araba tekleyene kadar sadece frene basmami soyler.boylelikle motor freninin de yavaslamaya destek verecegini,ancak direksiyon kitlenmemesi icin arabayi stop ettirmemem gerektigi soyler.hatta bazilarinin cok hizli sekilde 1-2 dusuk vitese atarak yaptiklarini soyler. Yorumunuz nedir?

Ocak 6, 2014 Volkan Kaya tarafından düzenlendi

[Yakup Ç. A.]

Konuyla baglantili ustatlara birsey danismak isterim. Babam ani frenlemede debriyaja basmadan araba tekleyene kadar sadece frene basmami soyler.boylelikle motor freninin de yavaslamaya destek verecegini,ancak direksiyon kitlenmemesi icin arabayi stop ettirmemem gerektigi soyler.hatta bazilarinin cok hizli sekilde 1-2 dusuk vitese atarak yaptiklarini soyler. Yorumunuz nedir?

 

Debriyaj+Fren

[Mertcan Çelik]

Vites değiştirilecek zamana sahip olsanız bile, ki Cem abinin belirttiği gibi durum o zaman panik freni olmuyor ve bence doğru düzgün bir etkisi de olmaz, dörtlüleri yakmak vites düşürmekten her açıdan daha faydalı olur. Özellikle takip mesafesi nedir bilmeyen veya umursamayan insanların çoğunlukta olduğu bir trafikte.